Manca de comunicacion o d’informacion ?
Article paru dans La Setmana n° 582
« La lenga d’òc e sos patèses an desaparegut »
J. J. Fenié, dins la Setmana n° 580 sembla estonat de trobar escrich dins un libre recent de Yves Lacoste (Géopolitique, la longue histoire d’aujourd’hui) que « la lenga d’òc e sos patèses an desaparegut ». E ièu m’estona de son estonament perque coneissèm dempuèi longtemps las posicions sus las lengas minoritarias de Lacoste e de la còla tota d’Hérodote. Entre autras causas, aquèla revista publiquèt en 2002, un numerò intolat Langues et territoires (n° 105), que se trapa tanben sus la tèla[1], actes d’un collòqui tengut en 2001. Cadun pòt donca veire qual es l’idèiologia (perque, aquí de sciença n’i a pas cap) ultra soverenista e ièu diriái ultra nacionalista (a la francesa evidentament), que domina sus qualquas voses dissidentas (la de Henri Giordan, en particulièr). Suffís de legir l’article introductiu de Béatrice Giblin, l’organisatriça, qu’es tanben membre del comitat de redaccion de la revista : per ela, que remanda coma se dèu a la paraula del mestre Lacoste, las revendicacions linguisticas son totjorn e essencialament de para-vents qu’escondisson de revendicacions territorialas e nacionalistas. Las lengas « regionalas », a son dire, son de lengas novèlas, qu’an pas res a veire amb çò que parlavan los braves vièlhs, bons franceses qu’avian pas cap de reivendicacions : son de lengas artificialas, que pretendan a una unità faitissa, e l’occitan, coma lo breton, amb la grafia normalizada, son d’invencions d’aquèla mèna. Evidentament refusa la legitimitat de parlar d’una lenga d’òc (d’accòrdi sus aquel punt amb Blanchet, qu’escriu tanben un article dins lo numerò), considèra las escòlas per immersion coma de testas de pont del comunautarisme e del criptònacionalisme, etc. etc. Valdriá la pèna de dintrar un pauc mai dins l’argumentacion e de mostrar la marida qualitat de l’informacion, e o farai aquí, sul blòg, un d’aquestes jorns (veire ara Hérodote Radote e tanben La forteresse jacobine assiégée par les langues minoritaires).
Donca lo negacionisme de Lacoste, a ièu, m’estona pas, e aquèla posicion deuriá far tanben un pauc soscar sus la valor d’aquel biais de far de geografia e de geopolitica, que redusís la cultura e la lenga a esser simplament e solament d’instruments per de luchas territorialas dubertas o amagadas. Per aquò, soi pas tant segur qu’aquel libre que, o confessi, ai pas encara legit, siá « excellent per los estudiants e los autes », coma zo ditz Fenié. Es tanben per tot aquò que la primièra question pausada, a la vista d’aquèla contra-veritat - « Es que la comunicacion deu Occitans e occitanistas n’averé pas enquèra quauques progrès a har ? » - me sembla pas la bona, almens dins aquel cas, perque Lacoste sap plan çò que fa e reagís volontadament aital al trabalh de comunicacion dels occitanistas. Lo problèma es puslèu que los occitanistas aurián, çò me sembla, un fùm de progrès a far dins l’informacion, per aver una coneissença un pauc mai aprigondida de lors enemics. Perqué nostra flaquèsa es de daissar passar sens res dire, o quasi, una operacion coma la del n° d’Hérodote, que plan segur se meritava una refutacion en règla. Lo vertadièr problema es en primièr nòstra manca de visibilitat dins la discutida publica (quicòm de fòrça diferent de la sola « comunicacion ») : l’article de Giblin, per exemple, qu’ai citat, se trapa tres còps almens sus la tèla, e tròbi pas un mot de critica. Dempuei 2002, seriá temps de far quicòm !
J.-P. Cavalièr
[1] http://www.cairn.info/sommaire.php?ID_REVUE=HER&ID_NUMPUBLIE=HER_105