Nom de region

Vaquí la version occitana, que se trapa tanben sul site del Jornalet, de l’article Occitanie : du projet occitan à la nouvelle "grande région" paregut aquí lo 24 d’octobre.

Occitània existís enfin o acaba de desaparéisser?

Del nom de la novèla granda region, ex Midi-Pirenèas e Lengadòc-Rosselhon, me’n soi pas mesclat (de veser pr’aquò aquí ma publicacion del tèxte de Sèrgi Granièr). Voliái pas cap dissertar e discutir ieu tanben suls noms de regions que venián de se crear d’un biais completament antidemocratic, sens cap de consulta ciutadana e sens cap de debat. E me calguèt constatar qu’aquò, en França (qual autre país europenc auriá acceptat quicòm d’aital ?) desrengava pas digun o quasi, quitament pas, almens dins las regions occitanas, los militants çò ditz « regionalistas », tant avèm integrat que i a pas que lo poder d’Estat central a èsser legitime pel decopatge e la gestion del territòri. E, amb aquò, n’i a que volrián, un còp acceptat aquò, beneficiar de la mendre reconeissença d’una diferéncia que que siá en matièra de cultura e de lenga ? Dins aquestas condicions de mesprètz de las règlas democraticas elementàrias, per çò qu’es de ieu, trobavi qu’una consulta (que d’autras regions se’n passèron plan) sul nom èra una umiliacion suplementària, mas encara aquí en complet decalatge rapòrt a l’immensa majoritat de mos conciutadans que, de tot biais, s’en contrafoton. La pròva n’es, lo pauc d’entosiasme per aquela consulta populara : 203 993 votaires sus 4 121 310 electors potencials, se pòt pas dire que siá una tant granda capitada qu’aquò.

Es Occitània doncas qu’es estada causida pels electors contra las preferéncias dels partits e dels eleits regionals. Perque, cal zo dire que plaga o pas : quora aqueste nom foguèt prepausat e s’es impausat foguèt un descadenament de mespretz : lo « loby » dels occitanistas s’èra un còp de mai illustrat e aviá capitat a impausar un nom « ringard » e pec, vist que cadun sap plan qu’Occitània existís pas. Tot aquò l’ai ausit, ieu, a Tolosa, en particulièr a l’universitat ont trabalhi (los discors dels ensenhaires i son, en general, los mai perfièchs rebats de l’ideologia estequida de la melhora borgesia mondina) e aquò aviá pas res a veire (o gaire) amb totas las bonas rasons qu’an portat una granda part dels occitanistas – e ieu lo primièr – a criticar aquesta causida. Per contra, los qu’ai encontrat e qu’an mandat un corrièr o se son marcats en linha per Occitània, e que son pas d’occitanistas, èran lo mai sovent de membres de classas mai popularas (caldriá en far seriosament la sociologia) que los enemics d’aqueste nom. Çò que soi per dire es una extrapolacion de qualques cases e se meritariá un estudi que malurosament digun farà pas : aquesta causida, l’an facha, se pòdi dire, en tota bona fe, a mai apondi per volontat d’afermar una identitat en relacion amb la lenga – e òc! – que dison finalament a l’ora d’ara « occitan », mas lo mai sovent en l’identificant d’un biais espontanèu al lengadocian. La preséncia de zònas dialectalas gasconas dins aquesta region novèla sembla pas aver fach per elis cap de problema, ni mai de question. E per çò qu’es de la dels Catalans, lor semblèt talament marginala sus la carta, que n’an simplament pas tengut compte ! Dabans mas objeccions de bon pichon soldat occitanista (Occitània es talament mai larga ! Negatz l’existéncia de totis los autres que se pòdon dire, tant plan coma vosautres, occitans ! Sabètz çò que dison d’aquò los Lemosins, amai los autres? etc.), un argument m’a trucat : jamai, çò me diguèron, los estajants de las autras regions occitanas, foguèsson consultats, aurián pas causit aqueste nom. E aquò es vertat, probablament, e vòl dire que lo monde se veson pas occitans… en defòra de la vielha província de Lengadòc! (quora disi lo monde, vòli dire un fum de monde en defòra dels occitanistas patentats, mas probablament pas per aquò la majoritat : sus aqueste punt tanben, caldriá far una enquèsta). Es aital que la causida d’Occitània, ironicament, recompensa l’obstinacion dels occitanistas lengadocians a rampelar l’importància determinanta, contra l’ideologia del tot francés, de la lenga d’òc per l’identitat culturala de lor region, mas, del mème còp, aniquila totis lors esfòrces per far passar l’idèia que l’Occitània es pertot ont la lenga es (èra !) parlada. Aquesta dubertura, qu’aviá permes a d’actors e de locutors de tot l’espaci d’òc de partejar lors especificitats lingüisticas e culturalas, de reivendicar amassa lor reconeissença e de s’imaginar un avenir commun, es uèi, per l’eleccion d’aqueste toponime regional, radicalament botat en question. De tot biais es segur que los militants (vist que n’i ajèron !) qu’an jogat la carta d’Occitània per la novèla region, en disent qu’es una primièra estapa cap a una megà-granda region Occitània unificada, an participat activament al desmembrament de l’espaci occitan e a la destruccion del projècte occitanista. En pausant lo nom sus un territòri redusit, se pòt solament daissar presa, d’ara endavant, a l’opausicion entre un usatge legitime e un usatge illegitime del mòt Occitània, entre los vertadièrs e los fals occitans, entre una lenga vertadièrament occitana e de dialectes pseudooccitans. Plan segur, se pòt, coma l’a fach wikipedia, destriar l’Occitània region administrativa e l’Occitània « region istorica », caldrà trobar los mots, los arguments per continuar a far viure l’idèia d’una lenga comuna e diversa dins un espaci que engloba e non pas despassa la novèla granda region. Los quites noms, toponimes e glossonimes fan pas que cambiar de sens, e son destinats elis mèmes a tombar en desuetud, mas son pas, coma se podriá pensar, de simplas illusions verbalas, perque informan prigondament las realitats umanas que designan. Podèm pas encara mesurar totas las consequéncias d’aquesta apropriacion del toponime Occitània per los que s’apelavan ièr encara Lengadocians, mas saràn fòrças importantas e caldrà de temps, saique fòrça temps, per clarifiar las equivòcas que pòt pas que crear dins l’usatge dels mots “Occitans”, “Occitània” e “lenga occitana”.

Joan Pèire Cavalièr

Comments

[Didier H]

Plan segur foguèt una error màger la causida d'aquel nom per la region, e compreni la colèra dels Catalans del Rosselhon. Ara, benlèu serà l'escasença pels occitanistas de far avançar l'idèa de la necessitat per una region designada per un tal nom de far la promocion de la lenga occitana, que pòt èstre aquela lenga un "plus" tant del punt de vista de l'imatge de marca del territòri atal individualizat (pensi aicí, plan solide, al torisme) que del punt de vista de la presa de consciéncia pels estatjants de la region de lor pròpria identitat.