Cap a Paris
Letra mandada a La Setmana e publicada dins lo n° 739 deu 12/11 al 18/11/2009
Carcassona 2009
Cap a Paris !
Qualques jorns aprèp Carcassona dos, La Setmana se demanda e nos demanda cossí continuar lo movement, e ont. Per ièu l’affar es fòrça simple. Nos volèm vertadièrament far entendre ? De tot lo monde ? Es a dire dels medias qu’escampan l’informacion dins totis los fogals de França, de Navarra e d’Occitania ? Volèm far una pression dirècte sul poder per imapausar lo desvolopament d’una vertadièra politica linguistica ? Mas, miladieus, ont es, lo centre del poder ? Ont es lo govern ? Ont son las cambras dels deputats e dels senaturs ? Ont son las televisions, las radiòs nacionalas ? Ont son los intellectuals qu’an lo poder de decidir dels subjèctes que s’ameritan d’estre discutits e de los que sont indignes de consideracion ? La responsa es evidenta, e compreni pas perqué se decidèt pas d’anar manifestar amont naut, puslèu que de tornar a Carcassona, que per ièu e per un fùm d’autres (subretot totis aquèlis que vivon pas en Lengadòc) èra un còp de tròp, e sèm estats braves de venir tot parièr, e d'apelar lo monde a venir, fasent finta de res.
Mas es clar tanben, per ièu, que i cal pas anar solets a Paris. Vòli dire que los occitans i devon anar amb los autres, totis los autres parlaires de lengas minoradas de França, territorialas e pas territorialas, los bretons, los catalans, los basques, los alsacians, los còrses, los que parlan los dialectes d’oil, los ròms (òc ben, los ròms subretot, en davant del cortegi, que son los mai mespresats de tots los mepresats, que digus se demanda quitament pas s’an una cultura e de lengas), los creòls evidentament, los que parlan las lengas de Guyana e de Novèla Caledonia, demest benlèu las mai vielhas del monde, los berbers, lo monde tot de las lengas, de totas las lengas de França. Volon un « debàt » sus l’identitat francesa ? An quitament previst de l’impausar per decret prefectoral ? Es lo moment de se mostrar, de mostrar la fòrça culturala, e donca politica que sèm aquí dins aquel país, franceses segurament, zo volèm o pas, mas tanben locutors, amators, promotors, actors de las lengas de França, que nòstres dreits son escarnits, mespresats, ridiculisats. E Aquò es pressat, fòrça pressat, urgent al mon vejaire. Se deuriá pas esperar dos ans de mai, caldriá contactar lèu lèu nòstres partenaris, causir una data e començar la mobilisacion. E se los que volon pas entendre parlar d’occitan, mas de provençal, de gascon e de bearnés, d’auvergnòl, de minjaceban o de viratranujan an enveja de venir se far veire e sentir, que vengan, miladieus ! Mai grand serà lo merdièr e melhor serà, qu’almens, almens, se poiriá enfin aver una discutida publica sul sicut ! E puèi, i a pas de democracia sens cacofonia, contradiccions e rambalh… Caldriá preveire solament un servici d’òrdre per empachar de daissar desfilar los identitaris del Blòc identitari, que d’aquelis n’en volèm pas, que de democracia ne volon pas. E mai la mobilisacion seriá mendre, amb los autres, a Paris, sèm segur disi, segur a cent per cent de nos far veire e entendre, entendre, almens aquò, enfin, que n’ai un confle d’ausir de monde, es a dire tot lo monde de Paris, ont trabalhi, que me dison qu’an pas res ausit de Besièrs ni mai de Carcassona… E puèi poriam recaptar un fùm de monde de Paris e del parçan, nosautres occitans, benlèu mai qu’a Carcassona e qu’a Besièrs ; a Paris e en Iscla-de-França, i a nòstres amics los talveròls (ne soi un a metat), e un brave ramat d’occitanofòns e d’occitanòfils que vivon e trabalhan dins la capitala.
Carcassona 2009
Las revendicacions comunas mancan pas… Aquò ditz, vòli pas escondre que i a de questions que me tafuran bravament. A Carcassona ai ausit solament la demanda insistenta d’una lei de tutèla per las lengas istòricas territorialisadas de França … Aquèla restriccion de la question linguisca als territòris èra pas precisada dins los discorses qu’ai ausits (mas ai pas tot ausit), pr’aquò semblava evidenta. O benlèu m’enganni ? Se m’enganni pas, es clarament una regression, una lamentabla regression… E cossí se fa que digus – o m’enganni encara ? – parla pas mai de la ratificacion de la Charta europenca ? I avèm renonciat ? Volèm pas mai ausir parlar de l’Europa ? Volèm sonque, dins nòstra canton del monde, nòstra lei nacionala de regionalisacion de las lengas ? Volèm servir l’excepcion francesa, que totjorn foguèt tant bona per nosautres ? E quicòm mai : se capitam a arrancar una lei, avèm soscat a sa compatibilat, o non, amb la ratificacion de la Charta ? Benlèu ai pas plan ausit, quicòm me manca dins las analisis, los projèctes, las estrategias del moviment, mas caldriá, pels durs de la fuèlha e de la compreneson coma ièu, un pauc de pedagogia, d’explicas e de clariments. Benlèu tanben, una vertadièra discutida sul sicut.
Joan-Peire Cavalièr