Aquí Paris, abal Najac

Aquí Paris, abal Najac

Soi montat a Paris per veire Najac. O sabi, es un pauc piòt, mas es aital ; que lo film Ici Najac, à vous la terre, de Jan-Henric Meunier, me pensi, passarà pas a Limòtges, ont ai maison, coma dison aquí. Foguèt la meteissa causa per Profils Paysans, de Raimond Depardon. Cada còp me cal anar a Paris per veire de documentaris sus la vida dels paísans o pels vilatges occitans, qu’aquò m'agrada e m’interessa.

Aquel viatge, l’ai pas regantat. Pas solament perque lo film es fòrça plasent, mas subretot perque Paris me semblèt l’endreit melhor per o veire. Evidentament aquò es una critica, mas tòrni dire pr’aquò qu’es un film plasent, e de còps que i a, esmovent, e mai instructiu.

Meunier, lo realisator, es de Paris, mas se’n es anat viure a Najac en Roergue, e i a encontrat de monde remarcables… Aital nos balha una galeriá de retrachs entremesclats, de personalitats de las fòrtas que vivòn dins lo vilatge e lo canton : un vielh mecanò amoros (al sens premièr) de sas mecanicas, e mai de sas carcassas de veituras amolonadas que li son confiscadas per arestat de la prefectura ; un palhassa amatur, coma aquels dels cirques d’un còp èra ; un cap de gara, mena de Tati a petaron ; una serviciala de cafè que sa vida dins aquel luòc li sembla puslèu desesperanta ; un cantaire irlandes espatarrant ; un jove paísan que pren sa veitura per anar ajudar en Africa un programa de desvelopament durable ; un retirat engageat dins l’ecologia politica ; un « neo-rural » amb femna e dròlle que fa de pan en esperant mai de « reconeisséncia » que de moneda, etc. Aquel monde – es a dire subretot los darrièrs mençonats – parlan, e parlan plan, de lor causida de vida, e de problemas d’ecologia e de globalisacion (aital lo titre)… aquelas parladissas, de còps que i a fòrça interessantas e perfiechament complementaras de las tendéncias mai conegudas de l’altermondialisme. Es instructiu, òc, e mai benlèu tròp, qu’aquò fin finala te far l’impression d’una mena de leçon, e qu’a ièu, las leçons m’agradan pas gaire, almens las de politica, e subretot quand soi deja puslèu d’accòrdi. Es a dire que i a pas cap de contradiccion : los autres personatges filmats parlon pas de politica, e lor es pas tanpauc demandat de’n parlar. Se vei, s’ausit puslèu, qu’es aqueste discors e pas un autre que lo realisator vòl far entendre, e es un quicòm d’estranh, perque causís la diversitat dels òmes, mas pas de las ideas, e la causa embarassanta es que, fin finala, se tracha d’un discors « global » que se podriá far pertot endacòm mai. Vòli dire que i a pas cap de presa en compte de çò que i a d’especific dins la situacion de Najac en particular (lo vilatge e lo canton son pas jamai pres vertadièrament coma una comunitat umana amb sa cultura e son istòria) e de Roergue en general.

Sens parlar d’Occitania, perque d’Occitania se’n parla pas, ne d’occitan. Res, i a pas res sus la lenga. Pr’aquò, sovent l’accent traís lo locutor, un còp, tres mots de la borièra escapan a l’atencion (e a l’interès) del filmaire… e mai encara, dins la publicitat pel film, se trapa una fotò del jove de la Confederacion Paísana, virat d’esquina, per daissar legir sus la camiseta : « D’autres mondes sont possibles » (en francés) davant lo panèu « Najac vilatge occitan » (en òc). Mas d’aquesta revendicacion culturala, lo film ne’n fa pas res. Aquela abséncia d’atencion e d’interès per las lengas, occitana o autras (seriá estat la meteissa causa dins un mitan d’imigracion), pòt quitament pas èsser denonciat coma escandalos, perque, coma zo savèm, es quicòm de normal, quicòm que fa partida de la norma de representacion mediatica en França. Aital, sens i pensar, en cresent tener un discors alternatiu, J.-H. Meunier fa pas que confermar l’idologia oficiala de la lenga e de la cultura unenca. Per parlar d’un biais mai trivial, dirai que lo realisator balha tròp sovent l’impression de filmar subretot per sos amics demorats amont-naut : aital, un còp de mai, avèm un film mai que mai parisenc sus las verdas « províncias »… Sufís de legir çò que ditz la pressa en francés sul film : Najac es presentat pel Figaro coma una « charmante bourgade de la France profonde » (i a de causas que se podon pas revirar !) e los indigènas, coma de braves colhons « simpatics » e « pintoresques »… Es segurament una traíson de las intencions del realisator, mas vòl dire tanben que lo filmaire a pas saput, volgut o pogut demolir aqueste imatge messorguièr, risolièr e condescendent. Una rason de mai per se crompar e legir lo libre de Cristian-Peire Bedel e « dels estatjants del canton de Najac » : Najac : La Folhada, Lunac, Montelhs, Sant-Vensa, Sent-Andriu, Vòrs e Bar (12-Villefranche-de-Rouergue, Impr. Grapho 12).

J.-P. Cavalièr

Aquel article es paregut dins La Stemana, n° 570 20/07-26/07/2006

Per una critica mai espandida del film en francés, vesètz, aquí dejos, Ici Paris à vous Najac.

Comments

[Jacme]

Adiussiatz monde del Lemosin !
O cal davalar a l'Utopia a Tolosa, me sembla que es estat programat.
@ lèu,
Jacme

[Tiston]

Per esser ben clar : lo Meunier a fach un segond film que se ‘pela « A vous Najac ici la Terre » qu’a estat presentat a Cannes ‘quel’annada crese…’Qu’es un film mai long creat a partir daus mesmes « rushes », mai quauqu’uns que lo prumier surtit en 2004 que se ‘pela « la vie comme elle va ». ‘Qu’es ‘na version lonja se voletz…a la differencia que i’a quauques personatges que son mòrts entre 2004 e 2006…
E de ben precisar que ‘quò es per meitat ‘na ficcion e per meitat la realitat, ‘qu’es çò que ‘pelem un « docu-fiction ».
Tiston

[Tiston]

Adiu !
Per los que ‘quò interessaria de veire lo film dau quau parla lo Jan-Peire (son Joan s’es lemosinisat !), qu’es surtit en DVD i’a un an jos lo nom « La vie comme elle va ». 'Qu’es editat chas Montparnasse Edicions/ Arte Vidéo, e ‘quò deù costar 15 euros a pauc pres…
E per los Limotjauds que voldrian zo veire a gratis, podetz lo trobar a la mediateca dau centre…
Tiston